Моето обраќање ќе го започнам со една мисла која ме води изминатиов период кој во многу нешта е предизвик, а тоа е “Ако создадеме иднина за државата тогаш ќе создадеме иднина и за секој сектор во економијата, вклучително и туризмот“. Визијата каков туризам треба да градиме е вткаена преку поставените цели на тимот од Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот визијата, мисијата и целта за 2023 година преточена во поставените цели, а тоа се:
Надминување на 3,2 милиони ноќевања, повеќе од 430милиони долари од туристичката индустрија, создавање на нов концепт на туризмот со прераснување на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот во Национална туристичка организација – НТО и услови за третирање на туризмот како земјите од “Отворениот Балкан” и Европа на ниво од министерство.
Реорганизацијата ќе овозможи да креираме законски подобрувања, инплементирање на истите и доволно конкуренти со земјите од “Отворен Балкан” кој сам по себе создава пазар од 11 милиони домашни туристи. Отпочнување на национална кампања на youtube и google, туристичко брендирање на дестинацијата, патно означување на туристичките атракции, брендирање на граничните премини, дигитализација, градење на платформата Е-туризам и проекти со кои јасно ќе започнеме со развој на руралниот туризам, а многу брзо ќе ги видиме и придобивките од истиот.
Сега е нашето време! Времето на македонскиот туризам и неговата одржливост! Кога сите застанаа и го прогласија туризмот за економски мртов ние сите заедно преку кординативното тело работевме за да се вратиме посилни, помудри согледувајќи ги своите грешки од минатото и создавајки точки за подобрување кои треба што побрзо да се инплементираат. Веќе на сите ни стана јасно дека во туристичката индустрија започнуваме од еден поразличен почеток до нова реалност која што побргу треба да биде приспособена и инплеметирања преку потребите на новите туристи. Треба сите да ги ставиме ситните индивидуални интереси на страна, работиме за иднината во туристичката индустрија, да ја зајакнеме македонската економија бидејки индивидуалниот пристап понекогаш дава само индивидуални блесоци кои брзо згаснуваат без долгорочни планирања и стратешки одлуки. Многу региони во државава прераснуваат во препознатливи туристички дестинации преку целата година, но катадневно треба да се работи на зголемување на понудата, сместувачките капацитети, фискалната дисциплина за да можеме да мериме и подобруваме.
И најголемите скептици молчат пред фактите и резултатите во 2022 година кои се ретките од кои гордо ја креваме главата. Само треба да се прилагодиме и да почнеме да применуваме регионални практики во туризмот. Потенцијал за развој на алтернативни дестинации има! Дали треба да ги развиваме? Без двоумење, треба! Дали знаеме? Ќе научиме. Дали треба да вложуваме? Континуирано! Се ова треба да биде вткаено во државната стратегијата за туризам која треба да ја создадеме со успешни применети практики бидејки таа ќе ни ги покаже правците, но успешноста е плод на континуирана работа.
Туризмот како област и неговото делување холистички влијае дирекно или индирекно во повеќе од 21 економски гранки, а секое петто до седмо вработување во македонската економија е во туристичкиот-угостителски сектор. Ако гледаме сеопфатно 52- 55% проценти од вкупната услуга во нашата земја се создава во секторот, влијае врз нови работни места, поттикнува женско претприемаштво и создава услови за намалување на миграцијата со јако инплементирање на алтернативните форми на туристичка понуда во склоп на руралниот туризам. Формула која дала успеси во повеќе европски земји и доколку континуирано се развива за една деценија ќе имаме повеќе ноќевања во руралните средини и туристички места одколку во бизнис центрите и градските средини.
Туризмот не познава територијални граници туку само дестинации, а тие се протегаат до каде што туристите имаат интерес да патуваат и истражуваат. Во 2018 година со потпишувањето на трилатералниот меморандум за соработка помеѓу Националните туристички организации на Црна Гора, Србија и Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот од наша страна се обврзавме за заеднички настап на трети пазари кој го реализиравме во 2019 година на престижниот саем во Сингапур каде настапивме под слоганот “Портата на Балканот”, односно една дестинација. Тоа е концептот на “Отворен Балкан” со отворени можности на сите држави кои ја споделуваат оваа економска визија која ќе создаде конкурентна дестинација во многу аспекти од туристичката индустрија. Градејки ги мостовите со регионот за брзо патување преку “Зелените зони” треба да размислуваме за нови инвестиции, технологии и дигитализација, промотивни активности на “Отворен Балкан” и намалување на сезоналноста. Овој процес ве повикувам да го започнеме заедно бидејки само така ќе се избориме во се повеќе комплицираната состојба и надвиснатата економска и енергетска криза.
Многу пати свесно тимот на Агенцијата за промоција и поддршка на туризмот – АППТ ги надмина своите овластувања и докажа дека може повеќе. Затоа е време за позитивни промени и тоа што требаше да се инплементира во 2013 година веќе е созреано, Националната туристичка организација е практика во други земји и одредени модели на нејзино функционирање треба да овозможат дополнителни елементи како што се “Destination Management Organizations (DMOs)”. Треба да имаме неколку Destination Management Organizations (DMOs), формирање на туристичка инспекција и туристичка полиција која што дополнително ќе го регулира пазарот и се тоа во интерес на туристичкиот сектор и намалување на нелојалната конкуренција. Во текот на годините ние треба да растеме, бидејќи туристичкиот сектор според мене ќе биде еден од алатките за брзо закрепнување на македонската економија. Сепак да не заборавиме на една од работите на која сме давале многупати значење и сме потенцираме, тоа се човечките ресурси коишто секоја година се повеќе ќе треба да се негуваат.
Потребна е уште продлабочена соработка и вложувања со стручните училишта и факултетите од каде треба да ги изградиме идните шефови на ресторани, гастрономски концепти, хотелски менаџери, визионери кои со ентузијазам ќе применат се она што нас ни недостасува. Така ќе изградиме туристички сектор кој учи и применува заслужувајки ја почитта со можност за кариерно напредување и градење иднина дома. Според мене сега е моментот и можноста за туризмот кај нас, а каков туристички сектор ќе изградиме во таков ќе работиме и функционираме“. Подготвени сме за предизвиците кои ги носи 2023 година и целта која е мотив сите заедно неуморно да работиме до нејзиното остварување.
Со почит,
д-р Љупчо Јаневски
